‘‘ILI KUDHIBITI UCHIMBAJI USIO NA TIJA’’
Na Lucas Raphael, Sikonge
SERIKALI wilayani Sikonge, mkoani Tabora, imepiga marufuku uchimbaji wa madini ya dhahabu, unaofanywa kiholela na wachimbaji wadogo wadogo na wakubwa.
Wachimbaji hao wametoka maeneo mbalimbali,mikoa ya Mwanza,Tabora, Mbeya na Singida, ambao wamevamia maeneo ya machimbo bila kufuata taratibu za kisheria zinazoongoza rasilimali za nchi kwa manufaa ya wananchi wa eneo husika na taifa kwa ujumla.
Mkuu wa wilaya ya Sikonge, Hanifa Selengu alitoa amri hiyo jana baada ya kutembelea machimbo mapya ya dhahabu yaliyoko katika kijiji kipya cha Kapumpa, kata ya Kitunda, wilayani humo, na kubaini kuwa wachimbaji wote walioko hapo hakuna hata mmoja aliyefuata sheria na taratibu zote zinazotakiwa ili kupata kibali cha kuchimba madini hayo.
Akizungumza na viongozi wa serikali ya kijiji, watendaji wa kata,watendaji wa vitongoji, wadau na wachimbaji wa madini hayo jana, mkuu huyo wa wilaya, alihoji juu ya taratibu zilizofuatwa mpaka wachimbaji hao wakaruhusiwa kuanza kuchimba dhahabu hiyo wakati halmashauri ya wilaya hiyo na ofisi yake, hawana taarifa zozote na
hakuna mtu yeyote aliyeleta barua ya maombi ya uchimbaji katika eneo hilo.
Selengu alifafanua kuwa eneo lolote lenye madini ama rasilimali, yanayochimbwa chini ya ardhi mwenye mamlaka kisheria ni rais wa jamhuri ya muungano wa Tanzania Dkt Jakaya Kikwete,ambapo kwa utaratibu ulivyo wachimbaji walitakiwa waanze michakato ya uchimbaji ngazi ya halmashauri ya kijiji,na baadaye kamati ya maendeleo ya kata, WDC,kabla ya kufika wilayani,lakini hayo hayakufuatwa huku afisa
madini mkazi akitoa kibali bila taratibu zilizopo kisheria kufuatwa.
Wakijibu hoja hiyo watendaji wa kijiji na kata walisema kuwa wao hawajatoa kibali chochote cha uchimbaji wa dhahabu katika eneo hilo ila wanachofahamu ni kuwa hawa wachimbaji walikuja na leseni na barua toka ofisi ya madini mkoani Tabora, na kutuandikia barua ya utambulisho wa kuja kufanya kazi hiyo ya uchimbaji hapa kijijini.
‘Kwa kweli sisi kama serikali ya kijiji na halmashauri ya kijiji, hatukuwapa kibali chochote cha kuchimba hayo madini, wao walikuja na vibali toka mkoani.
Mheshimiwa mkuu wa wilaya…… tunashauri wachimbaji wote wasitishwe kwanza ili utaratibua ufanyike vizuri kwa manufaa ya serikali ya kijiji na wilaya yetu’’, alisema afisa mtendaji wa kata ya Kitunda Julius Ndege.
Wakitoa utetezi wao, wadau na wachimbaji hao walidai kwamba wamefuata taratibu zote halali na ndio maana serikali ya kijiji imeruhusu wachimbe madini hayo, japo walikiri kutopeleka maombi yao halmashauri ya kijiji, ofisi za halmashauri ya wilaya,mkuu wa wilaya hiyo, ili watambulike rasmi kisheria na ofisi ya mkurugenzi na mkuu wa wilaya hiyo.
Baada ya kupata maelezo toka pande zote mbili zinazohusika ili kujiridhisha,mkuu wa wilaya ya Sikonge,Hanifa Selengu, alipongeza nia njema ya hawa wachimbaji na kubainisha wazi kuwa sheria na taratibu zimekiukwa, hayumkini hawakujua kuwa ni muhimu kufuata taratibu zote kuanzia ngazi ya chini ya serikali ya kijiji, kata na hatimaye kupata kibali toka halmashauri ya wilaya husika.
‘‘Kwa kuwa taratibu zote halali zinazoweza kulinda usalama wenu ninyi wachimbaji, wanakijiji, serikali ya kijiji na wilaya kwa ujumla hazikufuatwa, natangaza rasmi kusitisha zoezi zima la uchimbaji wa dhahabu katika eneo hili la Kapumpa Kitunda Misheni, mpaka hapo taratibu zote zinazotakiwa kufuatwa zitakapokamilika’’, alisema mkuu huyo wa wilaya.
Aidha baada ya tamko hilo,Selengu, aliagiza serikali ya kijiji na baraza la maendeleo ya kata,WDC, kuanza vikao mara moja na kuweka utaratibu mzuri ili wananchi wote wajue taratibu zinazotakiwa kufuatwa kabla ya kuanza kuchimba dhahabu hiyo.
‘‘Kuanzia leo mpaka kesho jioni, wachimbaji wote ondoeni vifaa vyenu vyote mlivyokuwa mkitumia katika eneo la machimbo, na mchimbaji yeyoye haruhusiwi kuonekana katika eneo hilo, mpaka awe amefuata taratibu zote zinazotakiwa kisheria, nashauri mchakato huu ufanyike haraka iwezekanavyo’’, aliongeza Selengu.
Awali, Mwanasheria wa halmashauri ya wilaya hiyo Richard Unambwe, akifafanua taratibu na sheria zinazosimamia ardhi na madini hapa nchini, alisema, kwa mujibu wa kifungu cha sheria ya Ardhi na. 5 (sura ya 114) ya mwaka 2002, umiliki na udhibiti wa madini yaliyoko ardhini uko chini ya serikali ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania.
Aidha Unambwe aliongeza kuwa kifungu Na.6. (1) cha sheria hiyo kinazuia mtu yeyote kufanya shughuli ya uchimbaji wa madini pasipo idhini ya mamlaka husika, na kifungu cha sheria ya Ardhi Na.8(1) sura ya 114 kinaipa mamlaka serikali ya kijiji ya kusimamia ardhi hiyokupitia kamati ya ushauri ya halmashauri ya kijiji hicho.
‘‘Ndugu zangu sheria hii ya matumizi ya ardhi, kifungu Na.8.(6) b imesisitiza kuwa matumizi ya ardhi husika yatapitishwa na WDC, pamoja na hamashauri ya wilaya husika, hivyo ni lazima wilaya ihusishwe katika suala zima la uchimbaji wa dhahabu na huu ndio utaratibu’’,alishauri Unambwe.
Na Lucas Raphael, Sikonge
SERIKALI wilayani Sikonge, mkoani Tabora, imepiga marufuku uchimbaji wa madini ya dhahabu, unaofanywa kiholela na wachimbaji wadogo wadogo na wakubwa.
Wachimbaji hao wametoka maeneo mbalimbali,mikoa ya Mwanza,Tabora, Mbeya na Singida, ambao wamevamia maeneo ya machimbo bila kufuata taratibu za kisheria zinazoongoza rasilimali za nchi kwa manufaa ya wananchi wa eneo husika na taifa kwa ujumla.
Mkuu wa wilaya ya Sikonge, Hanifa Selengu alitoa amri hiyo jana baada ya kutembelea machimbo mapya ya dhahabu yaliyoko katika kijiji kipya cha Kapumpa, kata ya Kitunda, wilayani humo, na kubaini kuwa wachimbaji wote walioko hapo hakuna hata mmoja aliyefuata sheria na taratibu zote zinazotakiwa ili kupata kibali cha kuchimba madini hayo.
Akizungumza na viongozi wa serikali ya kijiji, watendaji wa kata,watendaji wa vitongoji, wadau na wachimbaji wa madini hayo jana, mkuu huyo wa wilaya, alihoji juu ya taratibu zilizofuatwa mpaka wachimbaji hao wakaruhusiwa kuanza kuchimba dhahabu hiyo wakati halmashauri ya wilaya hiyo na ofisi yake, hawana taarifa zozote na
hakuna mtu yeyote aliyeleta barua ya maombi ya uchimbaji katika eneo hilo.
Selengu alifafanua kuwa eneo lolote lenye madini ama rasilimali, yanayochimbwa chini ya ardhi mwenye mamlaka kisheria ni rais wa jamhuri ya muungano wa Tanzania Dkt Jakaya Kikwete,ambapo kwa utaratibu ulivyo wachimbaji walitakiwa waanze michakato ya uchimbaji ngazi ya halmashauri ya kijiji,na baadaye kamati ya maendeleo ya kata, WDC,kabla ya kufika wilayani,lakini hayo hayakufuatwa huku afisa
madini mkazi akitoa kibali bila taratibu zilizopo kisheria kufuatwa.
Wakijibu hoja hiyo watendaji wa kijiji na kata walisema kuwa wao hawajatoa kibali chochote cha uchimbaji wa dhahabu katika eneo hilo ila wanachofahamu ni kuwa hawa wachimbaji walikuja na leseni na barua toka ofisi ya madini mkoani Tabora, na kutuandikia barua ya utambulisho wa kuja kufanya kazi hiyo ya uchimbaji hapa kijijini.
‘Kwa kweli sisi kama serikali ya kijiji na halmashauri ya kijiji, hatukuwapa kibali chochote cha kuchimba hayo madini, wao walikuja na vibali toka mkoani.
Mheshimiwa mkuu wa wilaya…… tunashauri wachimbaji wote wasitishwe kwanza ili utaratibua ufanyike vizuri kwa manufaa ya serikali ya kijiji na wilaya yetu’’, alisema afisa mtendaji wa kata ya Kitunda Julius Ndege.
Wakitoa utetezi wao, wadau na wachimbaji hao walidai kwamba wamefuata taratibu zote halali na ndio maana serikali ya kijiji imeruhusu wachimbe madini hayo, japo walikiri kutopeleka maombi yao halmashauri ya kijiji, ofisi za halmashauri ya wilaya,mkuu wa wilaya hiyo, ili watambulike rasmi kisheria na ofisi ya mkurugenzi na mkuu wa wilaya hiyo.
Baada ya kupata maelezo toka pande zote mbili zinazohusika ili kujiridhisha,mkuu wa wilaya ya Sikonge,Hanifa Selengu, alipongeza nia njema ya hawa wachimbaji na kubainisha wazi kuwa sheria na taratibu zimekiukwa, hayumkini hawakujua kuwa ni muhimu kufuata taratibu zote kuanzia ngazi ya chini ya serikali ya kijiji, kata na hatimaye kupata kibali toka halmashauri ya wilaya husika.
‘‘Kwa kuwa taratibu zote halali zinazoweza kulinda usalama wenu ninyi wachimbaji, wanakijiji, serikali ya kijiji na wilaya kwa ujumla hazikufuatwa, natangaza rasmi kusitisha zoezi zima la uchimbaji wa dhahabu katika eneo hili la Kapumpa Kitunda Misheni, mpaka hapo taratibu zote zinazotakiwa kufuatwa zitakapokamilika’’, alisema mkuu huyo wa wilaya.
Aidha baada ya tamko hilo,Selengu, aliagiza serikali ya kijiji na baraza la maendeleo ya kata,WDC, kuanza vikao mara moja na kuweka utaratibu mzuri ili wananchi wote wajue taratibu zinazotakiwa kufuatwa kabla ya kuanza kuchimba dhahabu hiyo.
‘‘Kuanzia leo mpaka kesho jioni, wachimbaji wote ondoeni vifaa vyenu vyote mlivyokuwa mkitumia katika eneo la machimbo, na mchimbaji yeyoye haruhusiwi kuonekana katika eneo hilo, mpaka awe amefuata taratibu zote zinazotakiwa kisheria, nashauri mchakato huu ufanyike haraka iwezekanavyo’’, aliongeza Selengu.
Awali, Mwanasheria wa halmashauri ya wilaya hiyo Richard Unambwe, akifafanua taratibu na sheria zinazosimamia ardhi na madini hapa nchini, alisema, kwa mujibu wa kifungu cha sheria ya Ardhi na. 5 (sura ya 114) ya mwaka 2002, umiliki na udhibiti wa madini yaliyoko ardhini uko chini ya serikali ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania.
Aidha Unambwe aliongeza kuwa kifungu Na.6. (1) cha sheria hiyo kinazuia mtu yeyote kufanya shughuli ya uchimbaji wa madini pasipo idhini ya mamlaka husika, na kifungu cha sheria ya Ardhi Na.8(1) sura ya 114 kinaipa mamlaka serikali ya kijiji ya kusimamia ardhi hiyokupitia kamati ya ushauri ya halmashauri ya kijiji hicho.
‘‘Ndugu zangu sheria hii ya matumizi ya ardhi, kifungu Na.8.(6) b imesisitiza kuwa matumizi ya ardhi husika yatapitishwa na WDC, pamoja na hamashauri ya wilaya husika, hivyo ni lazima wilaya ihusishwe katika suala zima la uchimbaji wa dhahabu na huu ndio utaratibu’’,alishauri Unambwe.